Wezwanie „zaraz dzień, jeszcze jeden, zrób co możesz” z wiersza Czesława Miłosza „O aniołach” stało się przesłaniem 4. Festiwalu Ekodzieło, który odbył się w dniach 18–25 maja 2018 w Bielsku-Białej i Gminie Wilkowice. Wiersz prowadził publiczność na „Ścieżkach opowieści” – performansie Jacka Bożka, który był podziękowaniem Klubu Gaja dla nauczycieli, mistrzów, przyjaciół i wolontariuszy towarzyszącym Klubowi Gaja przez 30 lat pracy dla ludzi, przyrody i zwierząt. To właśnie zwierzętom poświęcone były w tym roku warsztaty, instalacje, wystawy, debaty, pokazy filmów i działania artystyczne, które odbyły się w Galerii Bielskiej BWA, Domu Kultury im. W. Kubisz w Bielsku Białej oraz Gminnym Ośrodku Kultury „Promyk” w Bystrej.
Niezwykłym wydarzeniem festiwalu był performans „Ścieżki opowieści” Jacka Bożka przy współpracy Beaty Tarnawy z Klubu Gaja, artystów Teatru Sztuk w Oleśnicy – mima Eweliny Ciszewskiej i reżysera Roberta Balińskiego, muzyków Apostolisa Anthimosa, Sylwii Nadgrodkiewicz i Włodzimierza „Kiniora” Kiniorskiego oraz aktora Roberta Gonery. Na tle niezwykłych obrazów, chmur, refleksów wody, wybrzmiewały słowa Czesława Miłosza –„O aniołach”; Kabira – „Pieśni”; Jerzego Grotowskiego – „Hipoteza robocza”; Teksty zebrane, Hermana Hessego – cytat za: Gunnar Decer, „Wędrowiec i jego cień”; Papieża Franciszka – „Encyklika Laudati si”; Dalajlamy –„Etyka na nowe tysiąclecie”; Krzysztofa E. Skóry – cytat za: archiwum Klubu Gaja oraz Joanny Macy – „Lista ginących zwierząt”. Był też taniec butoh inspirowany Daisuke Yoshimoto. Słowa, obrazy, ruch i muzykę przeplatała nić czasu, tkana przez kobietę – Mojrę. Czuwającą nad losem Ziemi i wszystkich zamieszkujących ją istot. Wezwanie „zaraz dzień, jeszcze jeden, zrób co możesz” z wiersza Miłosza, stało się przesłaniem na następne lata dla publiczności i Klubu Gaja.
Agnieszka Sech, dyrektorka GOK „Promyk, na którego scenie gościły „Ścieżki opowieści” podkreśliła – „Było to wydarzenie na bardzo wysokim poziomie artystycznym. Jubileusz zgromadził wielu znakomitych gości z całej Polski, a my cieszymy się, że mogliśmy ich gościć w naszym Ośrodku Kultury. Scalanie i integrowanie miłośników, przyjaciół i działaczy związanych z ekologią na terenie Gminy Wilkowice oraz poza jej granicami, jest misją bardzo ważną dla całego społeczeństwa. Podejmowana przez Klub Gaja działalność edukacyjna ma niebagatelny wpływ na świadomość ekologiczną kolejnych pokoleń młodych ludzi. Już najmłodszym pokazujecie jak dbać i szanować naszą Matkę Ziemię. Różnorodnymi działaniami, także w dziedzinie kultury i sztuki, które są mam szczególnie bliskie, wpływacie na decyzje zapadające w sprawach ochrony środowiska i praw zwierząt, dbając o lepszą przyszłość naszej planety. Życzymy wielu osiągnięć oraz sił w podejmowaniu dalszych działań, które przyniosą satysfakcję, dumę i radość. A my z przyjemnością będziemy je wspierać.
Agata Smalcerz, dyrektorka Galerii Bielskiej BWA, po obejrzeniu „Ścieżek opowieści” powiedziała – „Było to połączenie niezwykłych osobowości, ich gestów, słów, muzyki improwizowanej na żywo, a także obrazu filmowego, stanowiącego nie tylko zapis akcji Klubu Gaja zrealizowanych w ciągu 30 lat istnienia, ale przede wszystkim będącego impresją o potędze i pięknu Ziemi (autorstwa Roberta Balińskiego). Ubrany na czarno, z białymi włosami mężczyzna (Jacek Bożek) i cała w bieli, z czarnymi włosami kobieta (Ewelina Ciszewska) byli jak uosobienie jin yang, wzajemnie uzupełniające się dwie połowy o całkowicie odmiennych cechach, a jednak dopiero razem stanowiące całość. Ten dualizm został ciekawie przełamany motywem tkaczki, kobiety tworzącej splot, ni to Mojry, ni Penelopy czekającej na swojego Odysa. Beata Tarnawa, malarka i aktywistka współtworząca organizację od początku jej istnienia, poprzez spokój, trwanie i metodyczną pracę dodawała siły ekspresyjnym działaniom biało-czarnej pary. Muzyka Włodzimierza Kiniora Kiniorskiego, Apostolisa Anthimosa i Sylwii Nadgrodkiewicz nie tylko współtworzyła spektakl, ale też budowała nastrój poszczególnych scen. Ważne słowa, które padły podczas spektaklu, cytaty z wypowiedzi mistrzów i autorytetów moralnych na temat zagrożenia życia na Ziemi, były esencją, sednem, najważniejszą treścią całego przekazu”.
Przeczytaj więcej o performansie
„Ważny to był festiwal i dla Klubu Gaja, i dla mnie osobiście. Działamy już 30 lat. To szmat czasu. Performans „Ścieżki opowieści”, który zaproponowałem aby podkreślić tą rocznicę podziękowaniem dla moich mistrzów stał się wydarzeniem kulturalnym na niezwykle wysokim poziomie. Był powrotem do źródeł i wyznaczać będzie na najbliższe lata kierunki działań artystycznych dla Klubu Gaja. Jak zwykle odbyło się wiele zajęć edukacyjnych z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Dziękuje partnerom i zespołowi za świetną robotę” – podsumował Jacek Bożek z Klubu Gaja.
W tym roku program festiwalu wpisał się w obchody Dnia Praw Zwierząt. O dobrostanie i prawach zwierząt dyskutowano w Galerii Bielskiej BWA – Klubokawiarni Aquarium podczas debaty z udziałem Karoliny Kuszlewicz adwokatki, która prowadzi sprawy dotyczące zwierząt, oraz filozofa i etyka Marcina Urbaniaka z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, członka Polskiego Towarzystwa Etycznego. Debacie, którą prowadził Jacek Bożek towarzyszył wernisaż wystawy „Zwierzę nie jest rzeczą” ukazującej fotografie dokumentujące najważniejsze kampanie Klubu Gaja na rzecz zwierząt oraz mural kredowy Beaty Tarnawy. Przed Galerią powstałą instalacja „Zwierzę” artysty Waldemara Rudyka – twórcy obiektów, instalacji i działań w przestrzeniach publicznych. W ramach Dyskusyjnego Klubu Filmowego „Promyk” w Bystrej prezentowane były filmy dokumentalne w reżyserii Roberta Balińskiego: „Zwierzę nie jest rzeczą”, który w 2002 roku otrzymał wyróżnienie za reżyserię na VIII Ogólnopolskim Przeglądzie Filmów Ekologicznych w Przysieku oraz „Sztuka dla Ziemi”. Po pokazie odbyła się dyskusja podsumowującą wieloletnią pracę Klubu Gaja i zmiany jakie dzięki temu się dokonały.
Festiwal Ekodzieło to połączenie edukacji ekologicznej z działaniami artystycznymi. W tym roku podczas warsztatów twórczych w Galerii Bielskiej BWA, Domu Kultury im. W. Kubisz w Bielsku-Białej i GOK „Promyk” w Bystrej powstały schronienia dla sikorek, kowalików, jeży, wiewiórek, nietoperzy i owadów zapylających. Budki lęgowe wykonane przez całe rodziny, dzieci i młodzież trafiły do przydomowych i przyszkolnych ogrodów, a uczestnicy podjęli się opieki nad nimi. Podczas warsztatów dzieci projektowały i wycinały także szablony i za ich pomocą wykonały nadruki m.in. ptaków, jeży, pszczół, wiewiórek i drzew na eko-torbach na zakupy. Przypominać im będą, że o środowisko i zwierzęta powinniśmy się troszczyć co dzień. Inspiracją do pracy były opowieści o zwierzętach oraz ciekawych drzewach. Tych w naszej okolicy. W przedszkolach w Wilkowicach, Mesznej i Bystrej, najmłodsi stworzyli instalację – żywą rzekę, inspirowaną pracami krakowskiej artystki Cecylii Malik.
4. Festiwal Ekodziło już za nami, mamy nadzieję, że spotkamy się w przyszłym roku!
4. Festiwal Ekodzieło objęty został honorowym patronatem Prezydenta Miasta Bielska-Białej oraz Wójta Gminy Wilkowice. Festiwal dofinansowano ze środków Miasta Bielska-Białej i Gminy Wilkowice. Festiwal wsparli: Grupa Pekabex, Klingspor, WALA, AQUA SA, Eko-Wtór Jakubiec, Ceramika Pilch.
ZOBACZ FOTORELACJĘ Z FESTIWALU EKODZIEŁO 2018-06-12
Performans „Ścieżki opowieści” w GOK „Promyk”
Warsztaty rodzinne „Od deski do deski –budujemy budki lęgowe dla ptaków” w GOK „Promyk”
Dzień Praw Zwierząt i warsztaty budowy schronień dla wiewiórek i jeży w Galerii Bielskiej BWA
Wystawa, debata i instalacja w Galerii Bielskiej BWA
MEDIA I PARTNERZY O FESTIWALU EKODZIEŁO 2018
https://www.radio.katowice.pl/zobacz,36622,Ekodzielo-i-Zycie-bez-smieci-video-.html#.Wv6vOrg09ME
http://www.radiobielsko.pl/wiadomosci/ten-festiwal-rusza-juz-dzis/37618
http://www.pelnakultura.info/w/impreza/4-festiwal-ekodzielo-dla-zwierzat.html
http://www.bielsko.biala.pl/rozrywka/12641,zapowiedzi
http://www.galeriabielska.pl/?d=details&sek=Wydarzenia&idArt=2977
http://portal.region.info.pl/2018/05/08/4-festiwal-ekodzielo-dla-zwierzat/
http://kampaniespoleczne.pl/klub-gaja-zaprasza-na-4-festiwal-ekodzielo/
http://witrynawiejska.org.pl/zwierzeta/item/49073
https://www.ppr.pl/wiadomosci/ekologia-i-sztuka-w-obronie-zwierzat-na-bielskim-festiwalu-ekodzielo
http://www.galeriabielska.pl/?d=details&sek=Wydarzenia&idArt=2977
http://www.mdk.beskidy.pl/index.php?s=1&fun=more&id=4530