W dniu 17 maja odbędzie się oficjalne podpisanie porozumienia pomiędzy Miastem Bielsko-Biała, Gminą Wyznaniową Żydowską w Bielsku-Białej i Klubem Gaja dotyczącego powstania Tajemniczego Ogrodu wraz z konferencją prasową otwierającą projekt „Święto Drzewa – ogrody dla klimatu”. Podczas konferencji przedstawimy założenia projektu łączącego edukację nt. ochrony klimatu i środowiska z kulturą, historią i sztuką oraz realnym działaniem – założeniem dwóch ogrodów edukacyjnych na nieużytku niegrzebalnej części cmentarza żydowskiego oraz terenie Willi Sixta przy zaangażowaniu Miasta Bielska-Białej, Galerii Bielskiej BWA, Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej oraz mieszkańców/ek.
W ramach projektu „Święto Drzewa – ogrody dla klimatu” zostaną przeprowadzone warsztaty dla mieszkańców z udziałem ekspertów/ek, aby wspólnie wypracować koncepcje obu przestrzeni. W ogrodach odbędą się wydarzenia połączone m.in. z sadzeniem roślin i budową schronień dla zwierząt. Dla młodzieży – społecznych opiekunów/ek ogrodów przygotowano zajęcia dotyczące zmian klimatu i ochrony bioróżnorodności połączone z pracami w ogrodach oraz poznawaniem historii i tradycji miejsca. Założone ogrody przyczynią się do poprawy zielono-błękitnej infrastruktury miasta, która łagodzi skutki zmian klimatu i wspiera różnorodność biologiczną, a także poszerzenia zakresu edukacji ekologicznej w mieście. Projekt realizowany jest z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy Finansowanego z Funduszy EOG.
Jacek Bożek, prezes Klubu Gaja, podkreśla – „Nie powstrzymamy zmian klimatu tylko debatując. Potrzeba nam konkretnych działań i wielopoziomowej współpracy. To wspaniale, że ten innowacyjny projekt będziemy mogli zrealizować w Bielsku-Białej. Jestem przekonany, że ogrody staną się przykładem edukacji czynnej, która przez sztukę, kulturę i historię zainspiruje mieszkanki i mieszkańców do działań ekologicznych”.
Danuta Przybyło, Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Energii, wyjaśnia –„Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców naszego miasta dotyczącym ogólnodostępnej zielonej infrastruktury, Urząd Miejski w Bielsku-Białej wystąpił z propozycją utworzenia na swoim terenie parków kieszonkowych pod nazwą Ogrody Bielszczan. Chcemy stworzyć w przestrzeni miejskiej niewielkie, przyjazne tereny zielone, które będą służyły szeroko pojętej rekreacji. Ideą parków kieszonkowych jest zachowanie istniejącej zieleni drzewiastej po odpowiednich zabiegach pielęgnacyjnych i wkomponowanie innych roślin kwitnących i zielonych w sposób uporządkowany, umożliwiający zarówno odpoczynek, jak i kontakt z przyrodą. W 2019 roku przy ul. Partyzantów przy współudziale Miasta Bielska-Białej, Klubu Gaja i Rady Osiedla Bielsko-Południe powstał Ogród Motyli. Aktualnie przy Willi Sixta powstaje Ogród Różany. Mamy nadzieję, że Tajemniczy Ogród, który powstanie w najbliższym czasie, ze względu na swój charakter stanie się swoistą enklawą wyciszenia, spokoju i odpoczynku, a także edukacji poprzez obcowanie z naturą. Miejsce jest niezwykle urokliwe i tajemnicze, z pięknym starodrzewem – stąd też nazwa Tajemniczy Ogród. Powstające parki kieszonkowe wpisują się w „Plan adaptacji Miasta Bielsko-Biała do zmian klimatu” i staną się istotną częścią zielonej infrastruktury miasta.”
Podpisane porozumienie pomiędzy Miastem Bielsko-Białą, Gminą Wyznaniową Żydowskąw Bielsku-Białej i Klubem Gaja, jest pierwszym krokiem do założenia Tajemniczego Ogrodu na nieużytku niegrzebalnej części cmentarza żydowskiego przy ul. Cieszyńskiej. Koncepcja i projekt ogrodu zostaną wypracowane podczas warsztatów partycypacyjnych z udziałem mieszkańców/ek i specjalistów/ek m.in. z obszaru architektury krajobrazu, biologii, historii. Podczas trzech wydarzeń w Tajemniczym Ogrodzie bielszczanie/ki będą mogli włączyć się w prace porządkowe, sadzenie roślin oraz budowę schronień dla dzikich zwierząt. Ogród będzie mógł stać się przykładem poszanowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego
w zakresie unikalnym w skali kraju.
Dorota Wiewióra, przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej, mówi – „Po zakończeniu działań II wojny światowej teren ten służył jako pastwisko. Dopiero zorganizowanie się społeczności żydowskiej w Kongregacji Wyznania Mojżeszowego pozwoliło na zatrudnienie dozorcy. Ale i wówczas okoliczni mieszkańcy użytkowali ten grunt jako ogródki warzywne. Z biegiem czasu przybywało samosiejek, które teraz są już potężnym drzewami. Stały się one „zielonymi płucami” dla sąsiednich osiedli mieszkaniowych. Dlatego z dużym zadowoleniem przyjęliśmy inicjatywę Klubu Gaja, który wraz z władzami miasta chce doprowadzić do powstania w tym miejscu Tajemniczego Ogrodu”.
Drugi ogród powstanie na terenie Galerii Bielskiej BWA. Razem z młodzieżą, zaplanujemy na terenie otaczającym zabytkową Willę Teodora Sixta przestrzeń do interwencji artystycznych – łącząca sztukę i ekologię. Wspólnie z architektami, wybierzemy i posadzimy rośliny by zwiększyć różnorodność biologiczną ogrodu, a z artystą zbudujemy budki lęgowe dla ptaków, które przekażemy młodzieży pod opiekę.
Agata Smalcerz, dyrektorka Galerii Bielskiej BWA, komentuje – „Działania łączące sztukę i ekologię zwykle są bardzo inspirujące, zwłaszcza dla młodych ludzi. Wykorzystanie własnych pomysłów i zastosowanie wiedzy fachowców może przynieść ciekawe projekty niezwykłych domków dla ptaków. Ogród Willi Sixta, pełen starych drzew, jest wymarzonym miejscem do stworzenia tam ptasiej oazy”.
Na zakończenie projektu, w 2022 roku, podczas konferencji podsumowującej zaprezentujemy rezultaty i dobre praktyki projektu.
Zdjęcia: Klub Gaja – Tajemniczy Ogród i ogród przy Willi Sixta
Projekt „Święto Drzewa- ogrody dla klimatu” realizowany jest z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy Finansowanego z Funduszy EOG.
