W tym roku inspiracją do wydarzeń 7. Festiwalu Ekodzieło organizowanego przez Klub Gaja jest Tajemniczy Ogród, który powstaje na niegrzebalnej części cmentarza żydowskiego w Bielsku-Białej. Inicjatywa łączy edukację ekologiczną z kulturą, historią i sztuką. Na wydarzenia festiwalowe zapraszamy 4 czerwca (piątek), o godz. 17.00 do Willi Sixta Galerii Bielskiej BWA. W programie: wykład „Pogranicze i sztuka pamięci” Krzysztofa Czyżewskiego z Fundacji Pogranicze oraz czytania performatywne „Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz” Małgorzaty Czyżewskiej z Fundacji Pogranicze i „Ścieżki opowieści” Jacka Bożka z Klubu Gaja. Gościnnie wystąpi Apostolis Anthimos, kompozytor i multiinstrumentalista. W ramach Festiwalu Ekodzieło odbędą się także warsztaty pszczelarskie i ogrodnicze dla szkół oraz spacery dendrologiczne w Tajemniczym Ogrodzie.
W tym roku wydarzenia Festiwalu Ekodzieło nawiązują do historii miasta, jego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, które wpisują się w 70. rocznicę połączenia Bielska i Białej. Inspiracją festiwalu jest zabytkowy cmentarz żydowski i jego dzieje złączone z mieszkańcami miasta, a także ostoja dzikiej przyrody, która za murami kirkutu tworzy unikalną przestrzeń. Dzięki inicjatywie Klubu Gaja, Gminy Wyznaniowej Żydowskiej i Miasta Bielsko-Biała w części niegrzebalnej cmentarza powstaje Tajemniczy Ogród. Zapraszamy Państwa do wysłuchania opowieści splecionych z tradycją tego miejsca, pograniczem i naturą.
Wydarzenie w Willi Sixta Galerii Bielskiej BWA rozpocznie się czytaniem performatywnym „Kol isze – głos kobiet w poezji jidysz” Małgorzaty Czyżewskiej z Fundacji Pogranicze. Czytaniu towarzyszyć będzie muzyka Apostolisa Anthimosa.
„Poezja kobiet w języku jidysz ma długą tradycję. Tworzona jest od ponad sześciu wieków. Jej rozkwit przypadł na XX wiek. To twórczość dojrzała i niejednokrotnie eksperymentatorska w formie, a jednocześnie będąca zapisem głęboko przeżytego, ludzkiego doświadczenia. Znajdziemy w niej portrety i autoportrety matek, żon, sióstr, kobiet zaangażowanych społecznie, zagłębionych w kręgach tradycji i domu, miłości i obcości. Bogaty i fascynujący świat kobiet tworzących w języku jidysz stał się dla nas dostępny dzięki znakomitym tłumaczeniom Joanny Lisek, Beli Szwarcman-Czarnoty i Karoliny Szymaniak, zamieszczonym w epokowej antologii Moja Dzika Koza” – mówi Małgorzata Czyżewska.
Podczas spotkania „Pogranicze i sztuka pamięci” z Krzysztofem Czyżewskim, pisarzem, reżyserem i animatorem działań międzykulturowych, współtwórcą Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach oraz Fundacji Pogranicze, słuchać i rozmawiać będziemy o ludziach pogranicza. Ludziach, którzy doświadczyli zerwania niejednego mostu, sąsiedzkich konfliktów, ale doświadczyli też od swych bliźnich wiele dobra, lecz pamięć o tym pozostaje ukryta, bo nawykliśmy do celebrowania jedynie zła i cierpienia doświadczonego od innych. Powinniśmy z pamięci pogranicza uczynić sztukę życia.
Jak podkreśla Krzysztof Czyżewski – „Dla pamiętania istotne jest Miejsce. Ważne jest nie tyle upamiętnienie miejsca, ile miejsce, z którego się pamięta. Do jednego i drugiego trzeba dotrzeć, ale w pierwszym przypadku na tym kończy się droga – na upamiętnieniu. W drugim – ciągle biegnie. Z takiego miejsca widzi się dalej niż horyzont zakreślony przez niepamiętanie. I obojętność na minione. Pamięć widzi dalej niż wzrok na to pozwala. Ponieważ czuje miejsce, uwalnia wyobraźnię, porusza serca. Miejsce, z którego się pamięta otwiera perspektywę na przyszłość”.
Wydarzenie zakończy się czytaniem performatywnym „Ścieżki opowieści” Jacka Bożka z Klubu Gaja. Inspiracją performansu będzie motyw przyrody i przemijania z muzyką Apostolisa Anthimosa.
„To my jesteśmy częścią przyrody. Wokół nas, w mieście, mieszkają niezliczone nieludzkie istoty. Często zapominamy, że to nasi sąsiedzi, nasi przyjaciele i dobroczyńcy, od których jesteśmy zależni. Edukacja i sztuka mają za zadanie przypominać i uczyć nas o naszej wspólnocie ziemskich stworzeń. Tajemniczy Ogród jest pograniczem, które łączy życie i przemijanie w sposób wyjątkowy i ukazuje system współzależności człowieka i jego kultury oraz natury i jej nieustających cykli” – podsumowuje Jacek Bożek.
Kolejnym działaniem Klub Gaja w ramach Festiwalu Ekodzieło będą warsztaty pszczelarskie i ogrodnicze dla uczniów bielskich szkół oraz spacery dendrologiczne dla mieszkańców, które odbędą się 18 czerwca w Tajemniczym Ogrodzie.
Festiwal Ekodzieło objęty jest Honorowym Patronatem Prezydenta Miasta Bielska-Białej Jarosława Klimaszewskiego. Realizowany jest ze środków Miasta Bielska-Białej we współpracy z Gminą Wyznaniową Żydowską i Galerią Bielską BWA.
