Klub Gaja zakończył proces społeczny wypracowania koncepcji i projektu Tajemniczego Ogrodu, który powstaje na nieużytku cmentarza żydowskiego w Bielsku-Białej. Ostatni warsztat projektowy odbył się 8 września 2021 r. w Willi Sixta Galerii Bielskiej BWA. Mieszkańcy, eksperci i współgospodarze procesu od czerwca pracowali nad pomysłami zagospodarowania części niegrzebalnej cmentarza żydowskiego. Dziękujemy wszystkim uczestnikom procesu za wspólną pracę nad tworzeniem ogrodu, który posłuży edukacji przyrodniczej i kulturowej! Tajemniczy Ogród powstaje w ramach projektu Klubu Gaja „Święto Drzewa – ogrody dla klimatu” i realizowany jest we współpracy z Miastem Bielsko-Biała, Gminą Wyznaniową Żydowską i Galerią Bielską BWA.
Początek procesu społecznego prowadzonego przez Klub Gaja rozpoczął się 22 czerwcu br. zaproszeniem mieszkańców, kluczowych interesariuszy, ekspertów i współgospodarzy do wspólnej pracy nad koncepcją i projekem Tajemniczego Ogrodu. W pierwszym dniu warsztatowym, który odbył się w Willi Sixta Galerii Bielskiej BWA, eksperci przedstawili mieszkańcom kontekst historyczny, przyrodniczy i społeczny cmentarza żydowskiego. Po dyskusji, uczestników zaproszono na spacer po terenie cmentarza i wysłuchania opowieści o historii społeczności żydowskiej oraz poznania przyrody tego miejsca. Kolejny warsztat rozpoczął się 23 czerwca w Domu Ceremonii na cmentarzu żydowskim. Potem uczestnicy pracowali w grupach, w otoczeniu kirkutu oraz w terenie, odwiedzając gęstą zieleń nieużytku cmentarza. Podczas warsztatów mieszkańcy jednomyślnie podkreślali, że największą wartością tego miejsca, którą trzeba chronić jest przyroda, a także historia miasta związana z Gminą Wyznaniową Żydowską w Bielsku-Białej.
„Procesy społeczne mają różną dynamikę. Niektóre wymagają przestrzeni i czasu, a ich uczestnicy powinni wykazać się cierpliwością i wytrwałością. Tak też jest w wypadku pracy, którą wspólnie z partnerami wykonujemy przy omawianiu planów powstającego w Bielsku-Białej Tajemniczego Ogrodu. Każdy z uczestników powinien być wysłuchany, a wszystkie uwagi formalne wynikające z zapisów prawnych muszą być wzięte pod uwagę. Całość procesu była niezwykle inspirująca i wymagała od nas wszystkich wiedzy i delikatności. Praca w miejscu, które przez swoją specyfikę dopominało się o specjalną uważność, dawała nam wiele satysfakcji ale i była nowym wyzwaniem. Wspólnie piszemy nowy rozdział w historii Bielska-Białej i bardzo się cieszę, że dzieje się to w 70 rocznicę połączenia tych miast” – powiedział Jacek Bożek, założyciel i prezes szef Klubu Gaja.
Warsztat podsumowujący prace projektowe Tajemniczego Ogrodu odbył się 8 września 2021r, w godzinach popołudniowych, ponownie w Willi Sixta Galerii Bielskiej BWA. Uczestnicy procesu zapoznali się z wstępną koncepcją zagospodarowania nieużytku zaprezentowaną przez Krzysztofa Rostańskiego – architekta krajobrazu z Politechniki Śląskiej, który przedstawił przyjęte założenia wypracowane wspólnie z mieszkańcami oraz omówił uwarunkowania wynikające z konsultacji projektu z przedstawicielami Klubu Gaja, Miasta Bielsko Biała, Gminy Wyznaniowej Żydowskiej oraz Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Następnie odbyła się dyskusja podczas, której uczestnicy zgłaszali swoje dalsze uwagi. Po wprowadzeniu zmian koncepcja zostanie opublikowana oraz przekazana Miastu Bielsko-Biała.
Marek Piwowarski, moderator spotkania, podsumowując ostatni warsztat, dodał –„Celem warsztatów podsumowujących było omówienie wstępnej koncepcji Tajemniczego Ogrodu na terenie części niegrzebalnej cmentarza żydowskiego przygotowanej przez architekta prof. Krzysztofa Rostańskiego, na podstawie założeń wypracowanych przez mieszkańców
podczas warsztatów czerwcowych. Zaprezentowana koncepcja został poddana dyskusji z uczestnikami warsztatów. Sformułowano sugestie dla projektanta, które należy ująć w ostatecznym kształcie projektu ogrodu”.
Klub Gaja dziękuje za udział w otwartych warsztatach projektowych wszystkim uczestnikom, w szczególności mieszkańcom oraz ekspertom i współgospodarzom m.in. Dorocie Wiewiórze – przewodniczącej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej, Danucie Przybyło – Naczelniczce Wydziału Ochrony Środowiska i Energii Urzędu Miasta Bielsko-Biała, Jackowi Proszykowi – historykowi i religioznawcy, Zbigniewowi Wilczkowi – biologowi z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Krzysztofowi Rostańskiemu – architektowi krajobrazu i planowania przestrzennego z Politechniki Śląskiej oraz Markowi Piwowarskiemu – architektowi krajobrazu i moderatorowi spotkania.
Tajemniczy Ogród powstaje w ramach projektu Klubu Gaja „Święto Drzewa – ogrody dla klimatu” realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
