Klub Gaja rozstrzygnął konkurs „Ucz się z klimatem” dla osób zawodowo i społecznie zainteresowanych rozwijaniem edukacji ekologicznej zgodnie z najnowszymi potrzebami ochrony środowiska. Pogłębienie wiedzy o roli drzew w ekosystemach i ochronie klimatu było głównym celem konkursu. Zmiany klimatyczne i wynikająca z nich potrzeba adaptacji do gwałtownych przemian jest jednym z priorytetów edukacyjnych w programie Święto Drzewa. Nadesłano 81 scenariuszy na lekcje dla dzieci i młodzieży w różnych grupach wiekowych, od przedszkola po szkołę ponadgimnazjalną.
Pierwsze miejsca zdobyli:
- Katarzyna Korgól z Przedszkola Nr 1 w Koniecpolu (kat. przedszkola)
- Wanda Fibakiewicz ze Szkoły Podstawowej nr 120 w Łodzi (kat. szkoła podstaw. kl.1-3)
- Grażyna Zarychta ze Szkoły Podstawowej nr 28 w Gliwicach (kat. szkoła podstaw. kl.4-6)
- Aleksandra Lament z Gimnazjum Centrum Szkoleniowego Wiedza w Koninie (kat. gimnazjum)
- Jarosław Bloch z VI Liceum Ogólnokształcące im. J. Długosza w Katowicach (kat. ponadgimnaz.)
Konkurs „Ucz się z klimatem” zorganizowano w ramach programu Klubu Gaja „Święto Drzewa”. Scenariusz lekcji mógł dotyczyć dowolnego przedmiotu, niekoniecznie przyrody czy biologii. Dotychczasowe propozycje uczestników, 10-letniego już, programu Święto Drzewa” pokazują, że o roli drzew w ekosystemach, ochronie klimatu i zapobieganiu powodziom można mówić, na przykład, na języku polskim, matematyce czy wychowaniu fizycznym. W jury konkursu znaleźli się filozofka, metodyczka, edukatorzy oraz dziennikarka.
Scenariusz Katarzyny Korgól, na lekcję wychowania przedszkolnego pozwala dzieciom na obserwację ciekawych dla nich eksperymentów (z balonikami, świecą) i rozpoznawanie zapachów unoszących się w powietrzu. Ciekawą propozycją jest ocenianie tac z ligniną posmarowaną wazeliną, które tydzień wcześniej zostały rozłożone w różnych punktach miasta, takich jak ruchliwa ulica, osiedle mieszkaniowe, park.
Kanwą scenariusza lekcji edukacji wczesnoszkolnej, wybraną przez Wandę Fibakiewicz, został wiersz „Śmierć drzewa” oraz zajęcia metodą dramy, w czasie, których dzieci wczuwają się w rolę drzew i ludzi, którzy je niszczą. Zaproponowano także obejrzenie filmu, opracowanie piosenki „Pokochajmy drzewa” i rozwiązanie krzyżówki matematycznej.
Wycieczkę do lasu i pracę w kilkuosobowych zespołach zaplanowała Grażyna Zarychta w scenariuszu na lekcję przyrody. Aby przekonać uczniów, że każdy liść to osobna fabryka pokarmu dla drzewa dzieci oglądają liście przez lupę. Jako leśni tropiciele wyszczególniają warstwy lasu, zwierzęta, które w nich żyją i kształty drzew, w zależności od tego, w jakim miejscu rosną. Zajęcia kończy pytanie: Co by się stało gdyby na Ziemi zabrakło lasów?
Zajęcia zaproponowane w scenariuszu lekcji biologii Aleksandry Lament oparte są głównie na pracy badawczej. Uczniowie mogą ustalić m.in., jaką rolę odgrywają fitoncydy oraz olejki eteryczne wydzielane przez drzewa i krzewy iglaste; zauważyć, że zapotrzebowanie ludzi i zwierząt na tlen, zaspokajają głównie drzewa; ustalić szczególne znaczenie lasów na terenach górskich oraz określić funkcję terenów zadrzewionych przy zakładach przemysłowych.
Jarosław Bloch zaproponował debatę na lekcji geografii. Dzięki niej uczniowie muszą poznać i przytoczyć argumenty zarówno przeciwników wycinania lasów tropikalnych, jak i beneficjentów takiego postępowania, za których uznano w scenariuszu miejscową ludność.
Ochrona przyrody jest ważnym zagadnieniem, któremu specjaliści na całym świecie poświęcają wiele prac i badań. W Polsce ten proces dopiero się rozpoczyna. Bieżące wiadomości o potrzebach przyrody rzadko pojawiają się w debacie publicznej. Niewiele miejsca poświęca się im w powszechnym systemie edukacji. Brakuje miejsc i inicjatyw, które upowszechniają najnowsze informacje dotyczące ekologii. Rzetelne informacje o wpływie człowieka na środowisko pozwalają przewidywać konsekwencje postępowania i podejmować mądre wybory. Klub Gaja jest jedną z wiodących polskich organizacji społecznych, zajmujących się ochroną środowiska i prawami zwierząt. Organizując konkurs „Ucz się z klimatem” Klub Gaja zachęca do poszukiwania najnowszych wiadomości o wyzwaniach ekologicznych XXI wieku, w powiązaniu z podstawowymi wiadomościami na temat przyrody i zwierząt.
Lista nagrodzonych w 1. konkursie „Ucz się z klimatem”
Przedszkola
1. Katarzyna Korgól , Przedszkole Nr 1 w Koniecpolu – „Powietrze wokół nas”
2. Małgorzata Gretkowska, Przedszkole Nr 244 „Niegocińskie Skrzaty” w Warszawie – „Drzewo- skarbem dla ludzi i zwierząt”
3. Lidia Badura, Miejskie Przedszkole nr 99 w Katowicach – „Nasze ukochane drzewa- zabawy przyrodniczo- badawcze w ogrodzie przedszkolnym”
4. Alicja Kaźmierczyk, Krzysztofa Więcek, Przedszkole Nr 33 w Dąbrowie Górniczej – „Ucz się z klimatem – przedszkolny bal ekologiczny”
5. Bożena Dzierkacz, Przedszkole nr 8 w Tychach – „Drzewa naszej wyobraźni”
Szkoły Podstawowe kl. I-III
1. Wanda Fibakiewicz, Szkoła Podstawowa nr 120 w Łodzi – „Pokochajmy drzewa”
2. Alicja Nowicka, Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 w Brzegu – „Chrońmy lasy”
3. Jolanta Bętkowska, Szkoła Podstawowa w Wólce Kłuckiej – „Piękne i warte ochrony”
4. Aneta Domagała, Magdalena Orlińska, Szkoła Podstawowa nr 2 w Głogowie – „ Klimat woła o pomoc”- turniej ekologiczno-sportowy dla kl. III
5. Danuta Wawrzyczek, Zespól Szkolno- Przedszkolny w Studzienicach – „Dbajmy o powietrze”
Szkoły Podstawowe kl. IV-VI
1. Grażyna Zarychta, Szkoła Podstawowa nr 28 w Gliwicach – „Leśna przygoda”
2. Teresa Supernak, Niepubliczna Szkoła Podstawowa im. M. Poleskiego w Rokitnie Szlacheckim – „Czy masz wpływ na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych?”
3. Sylwia Matczak, Publiczna Szkoła Podstawowa im Karola Wojtyły w Kraszewie – „Od pogody do klimatu”
4. Małgorzata Rykowska, Szkoła Podstawowa nr 4 im. W Broniewskiego w Warszawie – „Wszystkie drzewa są aptekami”
5. Małgorzata Fabiś, Szkoła Podstawowa nr 3 w Zgorzelcu – „Rozpoznawanie pospolitych gatunków drzew”
Gimnazja
1. Aleksandra Lament, Gimnazjum Centrum Szkoleniowego Wiedza w Koninie – „W jaki sposób drzewa wpływają na środowisko przyrodnicze?”
2. Anna Szlesińska, Zespół Szkół Informatycznych w Kielcach – „Drzewa niedoceniane”
3. Joanna Królikowska, Gimnazjum nr 2 w Wodzisławiu Śląskim. – „Las jako źródło życia i miejsce spoczynku”
4. Alicja Suchorab, Gimnazjum nr 8 im. Janusza Korczaka – „Co by było gdyby nie było drzew?”
5. Aneta Stankiewicz, Publiczna Szkoła Podstawowa im. Ks. Bpa gen. broni Tadeusza Płoskiego w Kłębowie – „Zaczęło się od drzewa”
Szkoły ponadgimnazjalne
1. Jarosław Bloch, VI Liceum Ogólnokształcące im. J. Długosza w Katowicach – „Konflikt interesów przyroda-człowiek, na przykładzie lasów tropikalnych”
2. Mariusz Piątkowski, Zespół Szkół Medycznych – VIII Liceum Ogólnokształcące w Bydgoszczy – „Globalna skarga Allena Ginsberga”
3. Dorota Kuśmierska, Józef Marchewczyk, Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii w Gliwicach – Łabędach – „Jakie to drzewo? – zajęcia terenowe na temat drzew w najbliższej okolicy”
4. Małgorzata Maryniaczyk, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Kaliszu – „Czy w drzewach mieszkają duchy?”
5. Halina Stolarczyk, Polski Klub Ekologiczny Koło Miejskie W Gliwicach –„ Zniszczysz las-zmienisz klimat”
Uroczyste wręczenie nagród laureatom konkursu odbędzie się 10 października 2012 roku podczas inauguracji 10. edycji Święta Drzewa w Warszawie. Nagrodzone scenariusze zostaną opublikowane na stronie internetowej Klubu Gaja www.swietodrzewa.pl
Konkurs Ucz się z klimatem jest częścią projektu Święto Drzewa, który został dofinansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.