Rozsiane w krajobrazie wiejskim różnego typu zadrzewienia i zakrzewienia, kształtowane i sadzone przez człowieka w postaci pasów, rzędów i kęp, wraz ze starymi parkami i zielenią przyzagrodową stanowią jeden z najważniejszych elementów ożywiających monotonny krajobraz rolniczy.
Znaczenie tego typu roślinności nie od razu zostało jednak dostrzeżone. Po raz pierwszy zwrócił na to uwagę generał Dezydery Chłapowski w latach 20-tych XIX wieku. W swoim, liczącym około 10 tys. ha, majątku w okolicach Turwi, w obecnym woj. wielkopolskim, utworzył rozległy system zadrzewień, który przyczynił się w istotny sposób do wzrostu produkcji rolniczej w jego gospodarstwie. Uważa się, że Chłapowski był prekursorem rolnictwa ekologicznego i kształtowania środowiska na obszarach wiejskich.
Niestety pionierskie pomysły Chłapowskiego zostały wyparte przez nowoczesne rolnictwo, które przyczyniło się do nadmiernie uproszczonej struktury upraw, eliminując w znacznej mierze zadrzewienia śródpolne. Dopiero powstała w 1954 roku w Turwi stacja badawcza Polskiej Akademii Nauk, która skoncentrowała swoje prace na problematyce dotyczącej roli zadrzewień w krajobrazie rolniczym, w dużym stopniu przywróciła należne miejsce i znaczenie zadrzewieniem śródpolnym. Prowadzone tu badania jasno pokazały, że zadrzewienia śródpolne ograniczają erozję wodną i wietrzną gleb, zapobiegając obniżaniu się poziomu wód gruntowych, stanowią naturalną barierę zatrzymującą spływ zanieczyszczeń z pól, tłumią hałas oraz wzbogacają różnorodność gatunkową roślin i zwierząt na terenach rolniczych. Równocześnie prowadzono tu prace zmierzające do zachowania i restauracji historycznego krajobrazu na tym terenie, co doprowadziło do utworzenia w 1992 roku parku krajobrazowego.
Wszystkich zainteresowanych niezwykłym dziełem nowatorskiego rolnika, generała Dezyderego Chłapowskiego zapraszamy do Turwi. Więcej informacji na temat Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego znajdziesz tutaj >>>
